LAMBUNAO, ILOILO – Pagtib-ong sang health education ang adbokasiya sang mga pamatan-on nga nagabug-os sa Dungán Western Visayas sa pagpatigayon sang medical mission sa Brgy. Panuran, Lambunao, Iloilo.
Sa interview sang Bombo Radyo kay Arjay Jay Leonor Abela, isa sa mga miyembro sang Dungán Western Visayas, iya ginpahayag nga ang Dungán ang isa ka Western Visayan term nga nagakahulugan sang will power kag unity.
Suno kay Abela, paagi sa tinaga nga Dungán, ila naisipan nga magpatigayon sang health programs sa lugar nga indi gilayon malab-ot sang bulig.
Ginhalimbawa ni Abela ang Barangay Panuran nga may yara sang Indigenous People sa diin sila nagpatigayon sang libre nga dental kag medical services.
Ginpahayag man ni Abela nangin mabinungahon ang ila ginpatigayon nga aktibidad bangud nga nag-ugyon ang mga pumuluyo.
Samtang suno naman kay Jasper Ruby Vijar, isa man sa mga nagabug-os sa Dungán Western Visayas, wala nangin mahapos ang proseso sang ila nga pagpatigayon sang medical mission.
Ini bangud nga suno kay Vijar, may yara sang kaugalingon nga tradisyon ukon pagpati ang mga pumuluyo sa isa ka lugar nga mabudlay ilisan.
Suno kay Vijar, sila nga mga medical practitioner kaupod ang iban pa nga volunteers ang kinahanglan nga makahatag sang bulig nga wala ginapilit ang pumuluyo nga bag-uhon ang kun ano man ang ila nga tradisyon ukon pagpati.
Ginpahayag ni Vijar nga bisan sin-o ang may yara sang kinamatarong nga maka-angkon sang access sa tanan nga medical services.
Samtang, may kaangtanan naman sa ginaduso nga iseparar ang babayi kag lalaki nga estudyante, ginpahayag ni Vijar nga indi siya pabor diri.
Sa pagpaathag ni Vijar, kun iseparar ang babayi kag ang lalaki nga estudyante, kinahanglan sang gobyerno nga magpatukod sang dugang nga classrooms kag mag-hire sang dugang nga mga manunudlo.
Magluwas diri, indi man garantiya nga mapanubo ukon matapna ang teenage pregnancy sa pungsod kun ipatuman ang nasambit nga lihok.
Mas makapaayo suno kay Vijar kun tutukan sang gobyerno ang sex education agud nga mapahangop sa mga estudyante kun nga-a dapat likawan ang pre-marital sex.
