Tuman nga ginakabalak-an sang mga mamalidha nga myembro sang Akbayan party list, Mamamayang Liberal (ML), kag Liberal Party (LP) ang mga sister city agreements sa tunga sang Pilipinas kag China.
Ini ang rason kun nga nag-file ang mga ini sang resolusyon nga ginaduso nga magpatigayon sang imbestigasyon sa nasambit nga mga kasugtanan kag bawion ang nasambit nga mga agreements.
Sa interview sang Bombo Radyo kay Akbayan partylist Rep. Percival Cendaña, iya ginpahayag nga kinahanglan magpatigayon ang Department of the Interior and Local Government (DILG) sang madalom nga pag-usisa sa mga kasugtanan bangud base sa isa ka report sang 2024 halin sa Ateneo Policy Center, naggwa nga ginagamit sang China ang mga kasugtanan nga ini bilang kabahin sang malign foreign influence ukon malisyoso nga pagpasilabot sa politika sang Pilipinas kalakip na ang eleksyon, lehislatibo nga proseso, kag mga local government units.
Base sa data, may 16 nga sister city partnerships sa DILG samtang 29 naman ang sa idalom sang League of Cities of the Philippines sa tunga sang mga local government units sa Pilipinas kag mga syudad sa China.
Sa bahin sang Iloilo City, naka-establish ini sang sister city ties sa Qingdao sang 2000, Guangzhou City sa Fujian province sang 2020, kag Wuhan sa Hubei province sang 2021.
Suno kay Cendaña, ang ila nga gin-file indi lamang simple nga resolusyon, kundi isa ka importante nga sovereign audit agud mapat-ud nga wala sang lokal nga panguluhan ang ibutang sa kompromiso ang pungsudnon nga seguridad, ilabi na ang kadalag-an sang Pilipinas sa isyu sa West Philippine Sea sa Permanent Court of Arbitration.
Nahibaluan nga nagbaskog pa ang mga kabalaka tuhoy sa foreign interference matapos ang kontrobersiya sa anay Bamban, Tarlac Mayor Alice Guo, nga gindeklarar nga isa ka Chinese national sang korte.
Nagapangatubang si Guo sa mga akusasyon nga siya ang isa ka espiya sang gobyerno sang China, kasunod sang pagkabuyagyag sang iya nga kaangtanan sa isa ka offshore gaming operator.
Magluwas sa resolusyon, nag-file man ang nasambit nga mga mamalidha sang duha ka hagna: ang isa amo nga himuon nga obligatory sa mga eskwelahan ang pagtudlo tuhoy sa West Philippine Sea, kag ang isa pa amo ang pagdeklarar sa Hulyo 12 bilang “West Philippine Sea Victory Day.”
