ILOILO – Boluntaryo ang pagpabakuna batok sa COVID-19 — wala sang mandu halin sa national government nga ipilit ini sa mga pumuluyo ukon ipatuman ang ‘No Vaccine, No Work’ Policy ukon iban pa nga kaangay nga polisa.
Ini ang paathag ni Dr. Mary Jane Juanico, Infectious Disease Cluster head sang Department of Health – Center for Health Development kag National Immunization Program coordinator sang 2014 tubtob 2019.
“Ang COVID-19 vaccination pagahimuon sang gobyerno nga subject sa human rights kag ipahibalo man sa kada persona ukon indibidwal kag ipaintindi ang benepisyo. As of now, wala pa sang sugilanon nga may strict enforcement kita because this is still voluntary.”
May yara sang existing nga Republic Act 10152 ukon Mandatory Infants and Children Health Immunization Act nga amo ang nagamandu nga libre nga ihatag sa government hospital ukon health center ang bakuna para sa mga lapsag kag kabataan nga indi maglapaw sa 5 ka tuig.
Apang suno kay Juanico, mandatory ini nga pagsulundan para sa government agency nga ipatuman para sa partikular nga mga balatian nga naga-exist na sa bilog nga kalibutan sa sulod sang 40 ukon kapin 50 ka tuig.
Gin-ako ni Juanico nga apisar todo-kampanya ang DOH agud maengganyo ang mga ginikanan nga pabakunahan ang ila kabataan, madamo sa gihapon ang may vaccine hesitancy ukon duda sa bakuna.
“May mga ginikanan kita nga indi gid very clear sa ila ang vaccination program so wala nila ginasubject ang kabataan nila sa bakuna. Sa Western Visayas, wala gid kita sang record nga naka-100% ang mga ginikanan sa pagbaton [sa bakuna]. Ang gusto gid naton matabo is maka-create kita sang herd immunity but so far…sa last five years, indi gid naton ina ma-achieve bangud sang several vaccine hesitancy nga nagakatabo sa aton nga community. Ang aton nga maobra on the government side is really to advocate ang benepisyo sang sini nga mga vaccines.”
Sa herd immunity (ukon herd protection ukon kun na-immune na sa infectious disease ang daku nga bahin sang populasyon), ginpahayag ni Juanico nga importante ang papel sang bakuna.
“Even those nga wala pa naka-experience sang COVID-19, dapat nga hatagan sang vaccine. Why? Para makilala na sang aton nga body ang ini nga sahi sang antigen ukon sang virus. In that way, when that virus comes sa aton nga lawas, preparado na ang mga soldado sa aton nga lawas… aton nga white blood cells.. ang aton mga cells nga ang function is to protect our body from the virus.”
Importante ini, dugang pa ni Juanico, para sa mga vulnerable kag tigulang, bangud indi kaangay sa lamharon nga mga tawo, mahina na ang ila immune system kag mahinay ang lawas sa pag-produce sang natural immunity.
‘NEW NORMAL’
Importante gihapon ang pagsunod sa minimum health protocols apisar mabakunahan na ang mga tawo. Ini bangud, suno kay Juanico, posible nga may iban pa nga balatian nga kaangay sang — ukon mas malala pa sa — COVID-19.
“We would like to correct the notion of general public nga kun maka-bakuna na kita, we will be complacent sa pag-implementar sang aton nga minimum health protocols. Ang COVID-19 vaccination isa lamang ka programa agud matapna ang Covid-19,” pahayag ni Juanico.
New normal na suno sa natungdan ang pagsuksok sang face mask kag physical distancing.
“We have to remember ang ginatawag nga new normal. Indi na naton gusto nga magbalik sa dati nga wala face mask kag wala physical distancing… kay madamo na ang infectious diseases sa kalibutan. This is part sa growing changes. Pwede nga madula ang COVID, pero buslan naman sang lain nga infectious disease which may or may not be as disastrous sang Covid-19 subong. Ang pinaka-basic lang gid nga indi kita malatnan sang infectious diseases is ang minimum public health standards naton.”
Sa subong, padayon ang kampanya sang DOH agud nga maengganyo ang dugang nga tawo nga suportahan ang mass vaccination program.
Nagpasalig man si Juanico nga transparent ang DOH sa vaccine literacy kag wala ginatabunan ang iban nga detalye kun isugid ini sa publiko.
