Nagwa sa 2023 Annual Audit Report sang Commission on Audit (COA) nga wala pa nabawi sang Department of Public Works and Highways (DPWH) ang P783,529,617.36 nga advance payments sa mga contractors tubtob sa ulihi nga bahin sang tuig.
Ang mga pondo ang para sa 353 nga mga proyekto.
Nagpaandam ang COA nga paglapas ini sa Revised Implementing Rules and Regulations (IRR) sang RA No. 9184 sa diin possible nga magresulta ini sa pagkadula sang dako nga pondo sang gobyerno.
Lakip sa mga nagapanguna nga natukiban sang COA amo ang mga masunod:
P 388 million para sa 253 nga natapos nga proyekto,
P 351.7 million para sa 94 nga terminated nga proyekto kag
P 43.7 million para sa anom nga proyekto nga nagahulat nga i-terminate
Ang mga wala nabawi nga advance payments ang nalakip sa 15% nga reduction halin sa periodic progress payments sang mga contractors tubtob nga nabaydan ang mga advances.
Lakip naman sa mga isyu nga nalakip sa findings amo ang kapaslawan nga i-forfeit ang advance payment bonds sa tion sang pag-terminate sang kontrata kag kakulangan sa monitoring kag insakto nga pagbuhin sa billing sang mga contractors.
Magluwas diri, indi man kumpleto ang accounting records kag mga atrasado nga pagproseso sang mga claim sang mga contractors.
Gani, ginapanugyan sang COA ang gilayon nga pagbayad sang mga contractors ukon pag-forfeit sang ila mga na-post nga bonds.
Nagakadapat man nga umpisahan ang legal nga tikang batok sa mga nagapamalibad nga ibalik ang advances.
Hugot naman nga ipatuman ang pagsunod sa IRR sang RA No. 9184 kag mga pagsulundan sang DPWH sa pagbawi sang advance payments.
Magluwas diri, nagakadapat man nga kay-uhon ang monitoring mechanisms agud masigurado ang insakto nga pagbuhin sang advances halin sa progress billings.
Nagakadapat man nga ipatuman ang mga probisyon sang kontrata nga nagapasugot sa pagbuhin sang advances halin sa mga claim sa iban pa nga proyekto nga may pareho nga mga contractors.
Kinahanglan man nga ipatuman ang mga administrative sanctions batok sa mga empleyado nga napaslawan sa pagsunod sa mga proseso sang pagbawi.
Samtang, gin-report naman sang pamunuan sang DPWH ang padayon nga pagtinguha nga masolbar ang isyu, lakip na ang pag-isyu sang mga demand letters sa mga contractors, pagbulig sa mga regional offices agud ipatuman ang koleksyon, kag pagpatigayon sang mga legal nga remedyo.
Sa pihak sang sini nga mga tikang, ginpahanumdom sang COA ang importansya sang hugot nga pagsunod kag dugang nga mga remedial nga tikang agud malikawan ang dugang nga pagdamo sang wala nabawi nga advances.
(Data source from COA 2023 Annual Audit Report for DPWH)
