ILOILO CITY – Ginalampusan sang bara, ginapahog gamit ang armas-luthang, kag ginapabay-an tubtob nga magutman. Ini ang nangin sitwasyon sang isa ka asawa sa kamot sang iya bana sa sulod sang malawig nga tion. Ang kasakit ang nagdoble bangud indi lang siya ang nagsuprer sang pagpanakit. Lakip sa nakaeksperyensya sang kapintas sang iya bana amo ang ila pito ka kabataan — 16 anyos ang kamagulangan kag walo ka bulan ang pinakalamharon.
“Adlaw adlaw ako gapangita sang bugas. Sa aga, udto, kag hapon, galakat ako kag nagapangita sang bugas. Ang bugas sang iban nga tawo, wala na ko inug-ilis,” pahayag ni Maricel, 37 anyos, tumandok sang Jaro, Iloilo City nga nag-umpisa sa pagpuyo sa Oracon, Sibunag, Guimaras sang siya ang nakapamana.
Sa exclusive interview sang Bombo Radyo kay Maricel, iya ginpahayag nga miyembro man siya sang Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps), isa ka human development measure sa idalom sang Department of Social Welfare and Development (DSWD). Apang suno sa iya, wala sa iya nagakadto ang kwarta bangud ginagasto ini sang iya nga bana sa iya nga bisyo sa pagpahubog.
Nagapamalay-balay si Maricel agud makapangita sang kalan-on sang iya nga mga kabataan. Tuman man ang iya pagkinahanglan sang kwarta bangud nagaeskwela pa ang mga ini.
Sa interview naman sang Bombo Radyo kay Barangay Kagawad Emilia Gentizon sang Barangay Orocan, Sibunag, Guimaras, iya ginpahayag nga ginhusay sang ila nga barangay ang problema sang mag-asawa bangud santo sa alegasyon ni Maricel, “indi na siya makaagwanta.”
Sa bulig sang Women and Children Protection Desk (WCPD), natigayon nga napapreso ang bana sang nagligad nga bulan. Antes pa man nasulod sa presuhan ang bana, madugay na suno kay Gentizon nga nagapakadto-pakari si Maricel sa Iloilo City kag Guimaras agud makapangita sang sarang kan-on sang iya nga mga kabataan.
“Kun kaisa makabakal man na sila sang pagkaon; kun makapa-Iloilo siya (si Maricel), may dala man siya nga mga bugas,” pahayag ni Gentizon.
May nahatag man ang barangay nga bugas kag mga sud-an para sa pamilya ni Maricel.
“NADUDLA NA GID AKO”
Wala na sang plano si Maricel nga magbalik sa luyo sang iya nga bana.Indi man niya luyag nga makagwa sa presuhan ang iya nga bana.
“Uyon ko nga indi na lang pagpagwaon kay basi kun magliwat naman gihapon. Ang kabataan namon, indi na lang magbalik diri.”
Suno sa iya, trauma ang nadulot sang kapintas sa iya kag sa iya kabataan. “Indi na madula sa pensar ko. Dudla na gid ko, gaampo na ako kag indi na ko kaagwanta sang iya ginahimo. Ang importante ari di sa akon ang tanan nga mga bata… mabuhi…mabuhi ko na sila,” desidido nga pahayag sang natungdan.
Sa subong, nagapanglabada si Maricel sa distrito sang Jaro agud may kan-on nga mga kabataan. Nagdesisyon man ang iya pamilya nga diri na sila magtinir apisar wala sang kasiguraduhan kun masarangan niya ang pagsustinir sa sa iya mga kabataan. Nagamato-mato man subong ang iya mga bata agud maka-income man paagi sa pagpanglabada.
Subong nga nagahilapit na ang Paskwa, samtang kumpleto ang iban nga mga pamilya kag mapinasalamaton nga nagakaon sa sulod sang ila nga balay, duha lang gid ang ginalauman ni Maricel — ang mahilway na sa kapintas sang iya bana; kag masagod ang iya nga mga kabatan paagi sa iya kaugalingon nga pagpangabudlay.
“Indi na gid ko magbalik sa iya. Ang importante ari di sa akon ang mga kabataan, kun sa pamangkot lang kun mabuhi ko sila…. mabuhi ko ni sila ya,” nagahilibion nga pahayag ni Maricel.
